home | nieuwsblad | informatie
Cerastoderma edule Linnaeus, 1758
NL Kokkel GB Cockle
×
kokkel-lg.png
kokkel
×
kokkel2-lg.png
kokkel2
×
kokkel3-lg.png
kokkel3
×
kokkel4-lg.png
kokkel4
×
kokkel5-lg.png
kokkel5
 Overzicht 
 BeschrijvingDe kokkel kan heel uiteenlopende vormen hebben, afhankelijk van het leefgebied.
 Tijdvakvanaf Plioceen
 Etymologie'Edule' is eetbaar of smakelijk. Kokkel is een verbastering van het Griekse kogche of het latijnse cochula dat beide schelp betekend. In 1552 was het bekend als 'cockelt' wat erg lijkt op het Engelse Cockle (zie ook Etymologiebank).
 Synoniemeneetbare hartschelp, kokhaan, haantje, hoentje
 BijzonderhedenDe schelpen kunnen over het zand rollen zonder dat het weekdier beschadigd raakt.
   
 De Schelp 
    Hoogte50 mm
    Lengte60 mm
    Semidiameter30
    Diktesterk
    Bovenrandachter de umbo iets hoger dan ervoor
    Onderrandrond, gekarteld
    Voorrandrond
    Achterrandrond, vaak iets spitser dan de voorrand, vaak verlengd bij oudere exemplaren
    Commissuurvlak
    Gelijkzijdigja
    Gelijkkleppigja
 Umboprominent
    Apexin het midden
 Periostracum
    Periostracum kleurgeelachtig of groenachtig
    Periostracum structuurVezelig
 Ostracum
    Ostracum kleurWit of geelbruin, strandmateriaal vaak verkleurd. Jonge exemplaren hebben bij de top meestal een donkerbruin vlekken patroon.
    Parallelle sculptuurgolvende groeilijnen
    Haakse sculptuur20-28 ribben
       Rib sculptuursmalle schubjes op ribben
    Binnenkant kleurkalkachtig wit, bij de spierindruksels vaak bruin of bruinpaars
    Binnenkant structuurgroeven lopen aan de binnenkant niet door tot onder de top
 Slot
    Ligamentuitwendig
    Slot-typeheterodont
    Cardinale tanden1
       Voorste laterale tandenL: 1
R: 2
       Achterste laterale tandenL: 1
R: 2
 Mantellijnrond
    Mantelbochtnee
 Sluitspieren
    Sluitspierindruksels2
       Voorste sluitspierindrukselrond
       Achterste sluitspierindrukselrond
   
 Het Weekdier 
    Siphonenniet even lang; gevoelig voor licht, worden ingetrokken bij onverwachte schaduw
    Instroomsiphode langste; bij volwassen exemplaren ongeveer 1 cm; bij jonge exemplaren in verhouding tot de schelp langer
    Uitstroomsiphode kortste
    Voet vormals een winkelhaak gebogen
    Byssusklierrudimentair, een groeve aan de basis van het horizontale deel van de voet
 Radula
 Spieren
 Voortplantingsorganen
   
 Het leven 
 Bevruchtingvrij in het water van mei tot augustus; voortplanting in voorjaar en zomer; de voorplantingsorganen, de gonaden, ontwikkelen zich in april tot mei; bij volle rijping vormen de geslachtsorganen ongeveer twintig procent van het l
 Larvale fase2-4 weken zwemmen ze vrij rond
 Juveniele faseexamplaren vanaf ongeveer 0,7 mm. Deze schelpen hebben nog geen ribben. De ribben beginnen ongeveer vanaf 1,5 mm. Exemplaren tot 1/2 cm leven nog niet ingegraven, maar op het zand. Kokkel zaad stopt met groeien beneden de 10°C.
 Geslachtgescheiden
 Groei
1 jaar2 cm
3-4 jaar3,5 cm
 LevensverwachtingNoordzee: 7-8 jaar; Waddenzee: 5-6 jaar
 Voedselprotozoën, diatomeeën, en andere eencellige algen
 Voortbewegingmet de voet kunnen ze snelle, sprongsgewijze bewegingen maken
 Vijandmens (vanaf 4 cm)
 HabitatZandbanken, in rustige bochten, mondingen van grote rivieren buiten de eigenlijke stroom. Een bodem van zand, modder, slik. In harde zandgronden zijn de schelpen stevig en bijna rond aan voor en achterzijde. In zachte modder is de schelp dunner en achteraan verlengd. Waar mogelijk verplaatsen de jongen zich tijdens de groei van slik naar meer zanderige omgevingen. Levend van de brandingszone tot ongeveer 10 meter diepte.
    Saleniteitheel uiteenlopend, van zeer laag (brak) tot zeer hoog
 VerspreidingOostzijde van de Noord-Atlantische oceaan, van de Noordkaap en IJsland tot de Kanarische eilanden. Ook in de Middellandse Zee, Zwarte Zee, het Suez Kanaal, Kaspische Zee, het Aral Meer en de Oostzee tot in de Bothnische Golf.
   
 Bronnen 
 Literatuur
  1. Fauna van Nederland Mollusca (I) C. Lamellibranchia - Benthem Jutting, Tera van ; XII ; A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. , 1943

  2. Veldgids Schelpen - Bruyne, R.H. de ; KNNV Uitgeverij / Jeugdbondsuitgeverij, Utrecht , 2004

 
2006 - 2024 strandvondsten.nl / Commentaar, aanvullingen en suggesties: info@strandvondsten.nl